Hindistan’ın güneyinde yer alan ormanların derinliğinde terk edilmiş bir enerji santrali bulunuyor. Bu santral ülkedeki bankaları girdaba sürüklemek üzere olan 38 milyar dolarlık batık kredinin uyarı sembolü olarak ormanın derinliklerinden göz kırpıyor.
Çoğu santralde olduğu gibi SBI (Hindistan Devlet Bankası) öncülüğünde 700 milyon dolar yatırım yapılarak inşa edilen Jharkhand projesinin de başarılı olacağı kesin görünüyordu. Bölgede bol miktarda kömür ve su bulunurken, demiryolu rayları tesisin içinden geçiyordu ve 1,080 megavat’lık elektrik vaadi; kalıcı elektrik kıtlığı ve kesintilerle karşı karşıya kalan ülkeyi cezbediyordu.
Bugüne bakıldığında ise santral terk edilmiş durumda. Operasyonu yapan şirketin projeyi riskli borç içinde olan şirketlere yönelik uzmanlığıyla bilinen bir başka şirkete satmasıyla Hindistan bankaları toplam borcun dörtte üçünü silmek durumunda kaldı.
Amerikan bankası Merrill Lynch’e göre, yerel bankaların 38 milyar dolarlık zararla karşı karşıya kalması öngörülürken, Hindistan’daki tüm enerji sektörü genelinde bu büyüklükte belirtilen değerde azalma bekleniyor. Bu miktar daha önceki batık kredilerden silinen 9 milyon doların dört kat daha fazlasına tekabül ediyor.
İnşaat durduktan yaklaşık 2 yıl sonra 2015’te Jharkhand santralini kreditörlerinden satın alan firma olan Asset Yeniden Yapılanma Şirketi’nin baş yöneticisi Vinayak Bahuguna “Bu, ülkedeki en büyük batık kredi riskidir.” dedi. “Bankalar katı hesapların üzerinde baskı yapmaya başladıkça onların arkasındaki güç hesapları da yeni bir sorun olarak gün yüzüne çıkıyor” diyerek ekledi.
Bzaıları dünyanın en riskli varlıklarına sahip olan Hindistan bankaları, regülatörler tarafından hesaplarını temizlemeleri için baskı gördüğü gibi hükümet de kredi hacmini ve ekonomiyi canlandırmak için girişimde bulunuyor. Bu da Hindistan’ın enerji sektörüne verilen borçların yakıt kıtlıkları ve ülkenin borca batmış elektrik dağıtımcıları ile yapılan uzun dönem tedarik pazarlıklarının zorlukları ile daha da zorlaşacak gibi görünüyor.
Asıl problem sorunlu borçların ağırlığı altında ezilmekte olan devlete ait bankalar için özellikle dikkat çekici. Hindistan’da toplam kredilerin üçte ikisinden fazlasına karşılık gelen hükümet kontrolündeki 21 borç vericiden 19’u, 31 Mart’a kadar üç aylık zararlarını bildirdi.
Amerikan bankası Merrill Lynch’in tahminine göre, sorunlu çelik projelerinde kullanılan kredilerin yüzde 40 ila 60’ının kesildikten sonra, bankaların enerji kredilerinde yüzde 75’lik bir kayıp oranıyla karşı karşıya kalması bekleniyor. Birçok banka, bu büyüklükteki kayıpları kabul etmekte isteksiz davranıyor ve borç verenler ile potansiyel alıcılar arasında biçilen değerlerkaynaklı çekişmelere yol açıyor. Bu tür anlaşmazlıklar, Lanco Infratech Ltd. ve Jaiprakash Power Ventures’ın sahip olduğu enerji projeleri için gerekli çözümü geciktiriyor. Bunlar, Hindistan’daki en büyük stresli kredi hesaplarından sadece bazıları.
Hindistan Enerji Santrali Başkanı Hemant Kanoria’nın Jharkhand enerji santrali için yaptığı teklifi, bankacılar tarafından farklı değer görüşleri gerekçe gösterilerek reddedildi. Bunun üzerine Kanoria “Bankalar, aradıkları değerlemeler konusunda daha gerçekçi bir yaklaşım sergiledikleri ve belirleyici önlemler almaya istekli oldukları takdirde satışlar gerçekleşecektir.” dedi.
Bazı projeler için bankalar, durumun iyileşeceği umuduyla sorunları bekletmeyi teklif ediyorlar. Geçtiğimiz ay Mumbai’de yapılan bir toplantıda, Hindistan Devlet Bankası, Baroda Bankası ve Pencap Ulusal Bankası da dahil olmak üzere borç verenler, varlıkların talebi artana kadar yaklaşık 10 enerji projesinin yönetimini üstlenecek yeni bir şirketin kurulmasını önerdi. Ancak iyileşme, özellikle devlete ait dağıtım şirketlerinin birçoğunun kaçınılmaz şartı olan Hindistan enerji sektörüne yönelik temel sorunların çözülmesine dayanıyor.
Ülkenin en büyük kredi vereni konumunda olan ve 1,6 milyar dolarlık sorunlu elektrik sektörü kredisine sahip bir izleme listesini elinde tutan Hindistan Devlet Bankası Yönetim Müdürü PK Gupta “Nihayetinde, asıl soru distribütörlerin enerji ve ödeme almaya başlayıp başlamayacakları sorusudur.” diyor.
Hindistan Merkez Bankası’nın borç veren bankaların kredi zararlarının tanınması gerekliliğinin daha da sıkılaştırılması için yakın zamanda yapılan bir öneri, daha çok iflasa zorlanacağından korkan Hintli elektrik şirketlerinin protestolarına yol açtı. Enerji Üreticileri Birliği, bu yılın başlarında RBI Valisi Urjit Patel’e, sert kuralların, Hindistan’ın kurulu kapasitesinin beşte biri olan 75 Gigawatt elektriği üreten projeleri iflasa sürükleyeceğini yazdı.
Jharkand santral şantiyesine geri döndüğümüzde, projenin yakında enerji sağlamaya başlayacağı konusunda umut oldukça az. Geçtiğimiz ay yapılan bir ziyarette, yaşamsal tek belirti, paslanmış yapıyı hırsızlardan korumak üzere oluşturulmuş bir düzine özel güvenlik görevlisiydi.