2009 – 2019
350’nin ilk küresel eylem gününün on yıl ardından, kazanımlarımızı kutluyoruz, aldığımız dersler üzerine düşünüyoruz ve önümüzdeki mücadelelere bakıyoruz.
2009’da örgütlenmeye başladığımız zaman, iklim krizini insanlığın yüz yüze kaldığı en önemli mesele olarak görüyorduk – ancak iklim eylemliliği siyasetin bataklığına saplanmış, neredeyse kıpırdayamaz bir hâldeydi.
İşleri nasıl düzelteceğimize dair net bir cevabımız yoktu, ama neyin eksik olduğunu biliyorduk: krizin boyutlarını yansıtan bir iklim hareketi. Bugün, iklim krizini çözmeye kararlı her kesimden insan görebiliyoruz. Her geçen gün sayımız artıyor.
On yıllık süre boyunca özellikle fosil yakıtlara karşı mücadele eden, iklim krizinin etkilerine en açık şekilde maruz kalan ön cephe topluluklarıyla adil, eşitlikçi ve fosil yakıtlardan kurtulmuş bir dünya inşa etmek için mücadele veriyoruz. Biliyoruz ki iklim hareketinin sesi yerelden başlar ve bunun için de hepimizin yapabilecekleri var.
Aşağıda on yıllık tarih şeridimize bakabilir kat ettiğimiz yolu görebilirsiniz. Bu, birlikte inşa ettiğimiz hareket.
Tarih Şeridi
350.org, ABD’de bir grup üniversite öğrenci tarafından, genel okuyucuya yönelik ilk küresel ısınma kitaplarından birini yazan Bill McKibben’ın da katılımıyla kuruldu.
Vizyonları, dünyanın her tarafından toplulukların sesini yükselten, gittikçe daha çeşitli bir hâl alan küresel bir iklim hareketine dönüştü.
İlk küresel eylem günü
Kopenhag’daki COP 2015 öncesinde, 181 ülkeden insanı dünya liderlerine tek bir mesajla seslenmek için harekete geçirdik: Atmosferdeki karbondioksit miktarını milyonda 350 parçacığın altında tutabilmek için adil, iddialı ve bağlayıcı bir iklim anlaşmasına ihtiyacımız var. CNN buna ‘gezegenimizin tarihindeki en yaygın siyasi eylem günü’ diye adlandırdı.
Ne yazık ki, bağlayıcı bir anlaşma çıkmadı – ama hep birlikte, ilk uluslararası iklim eylemi günüyle, halkın gücünü yeni bir ölçeğe taşımanın tohumlarını ekmiş olduk.
‘Yeni tarz bir hareket’
İşe koyulmanın vaktiydi. 10/10/10 günü, 350, Hemen Şimdi eylemi yaptı; dünyanın her yerinde insanlar kollarını sıvayıp gezegenin geleceği için mesajı yaygınlaştırdılar.
Hep birlikte topluluk bahçeleri kurduk, güneş panelleri taktık, ağaç diktik ve siyasi liderlere işe koyulmaları gerektiğini gösterdik.
Bu ayni zamanda tek günlük eylemlerden öte yeni bir hareket türü olduğumuzu gösterdi: siyasi liderlerden hesap sormaya devam edecek bir hareket.
Keystone XL direnişi
Kuzey Amerika’daki en tehlikeli boru hatlarından biri olan Keystone XL‘i durdurmak üzere iddialı bir çabanın öncüsüydük.
Vaşington’da Beyaz Saray’ın önünde 10.000 protestocu güçlerini dünyanın dört bir yanında fosil yakıtlara karşı mücadele eden milyonlara kattılar.
Aynı zamanda, iklim krizine odaklanan eğitimleri başlatarak hareketin ölçeğini büyütmeye gayret ettik; binlerce kişi, topluluklarında iklim lideri olmak için eğitimlerimize katıldı.
Yatırımları (fosil yakıtlardan) Çek hareketi başlıyor
Bill McKibben ile Naomi Klein’ın Hesabı Yapın Turu , fosil yakıt sanayiinin elinin altında şimdiden, şayet yakılacak olursa, hali hazırdaki karbon bütçesini beş kere aşacak miktarda kömür, petrol ve doğal gaz olduğunu gösterdi.
Çekilen belgesel, Kuzey Amerika’nın her tarafında üniversite kampüslerinde yerel grupları, üniversitelerinin vakıf yatırımlarını fosil yakıtlardan geri çekmelerini talep etmek için harekete geçirdi. Yatırımları geri çekmek için Fosilsiz hareketi doğmuştu; başta Güney Afrika’daki apartheid’a karşı hareket olmak üzere önceki aktivist hareketlerden ilham alıyordu.
Küresel eğitim büyüyor
İstanbul’da gerçekleştirdiğimiz Küresel Eksen Değişimi‘nde 135 ülkeden 471 genç aktivist 89 eğitmenin katılımıyla eğitimlerimize katıldı ve bu daha başlangıçtı. Aktivistler ülkelerine döndü, ve Hindistan’dan Vanuatu’ya, Ukrayna’dan Tayland’a her yerde Eksen Değişimi eğitimleri düzenlediler.
Haiyan Tayfunu Filipinler’i perişan etti. Dayanışmaya öncülük ederek işe koyulduk, yardım çalışmaları için kaynak topladık. İklim krizinin bir adalet sorunu da olduğunu, krizin oluşmasında en az etkisi olanların en krizden en çok etkilendiklerini vurguladık.
New York’ta dev yürüyüş
Halkın İklim Yürüyüşü 21 Eylül’de New York’ta gerçekleşti. 400.000 kişilik müthiş kalabalığın yanı sıra dünyanın her tarafında iklim için 2.000 eylem ve etkinlik düzenlendi.
Fosil yakıtlardan yatırımları geri çek eylemleri Avrupa, Avustralya ve Yeni Zelanda’da yeni kampanyalar başlamasıyla hızlandı.
Fosilsiz’in bir kampanya olarak ilk yılında, 181 kurum ve belediye ve 700’den fazla birey taahütte bulundu ve 50 milyar ABD dolarından fazla varlık fosil yakıtlardan geri çekildi.
Paris İklim Anlaşması ve kazanımlar
Fransa’da olağanüstü hâl ilan edilmiş olduğu hâlde 10.000 kişi başkentin sokaklarında Paris Anlaşması‘nın imzalanması için çağrıda bulundu. Dünyanın dört bir yanında 775.000 kişi Paris’teki iklim aktivistlerine destek verdi. 195 ülke salımlarını düşürmeyi vaat etse de bu vaadler küresel ısınmayı 1,5˚C ‘de tutmak için yeterli düzeyde değil.
Başkan Obama sonunda Keystone XL’i reddetti . Eş zamanlı olarak dünyanın her tarafında fosil yakıtlara ve çıkarma yöntemlerine karşı mücadele de büyüyordu.
Brezilya’nın her bölgesinden 51 belediye hidrolik çatlatmayı yasakladı ve dünyada o güne kadarki en geniş katılımlı hidrolik çatlatma karşıtı yürüyüş ABD’de Oakland, Kaliforniya’da yapıldı.
Almanya’da aktivistler, Ende Gelande eylemleriyle, devasa bir linyit madenine girdiler. Filipinler’deki Palawan sakinleri, burada inşaası teklif edilen kömür tesisini durdurmayı başardılar ve adada gelecekte tüm kömür sanayine yasak getirttiler.
Fosil Yakıtlardan Kurtul
Siyasi liderlerin fosil yakıtlar projelerini durdurmaları talebinde bulunmak için, hedefine kömürü, petrolü ve doğal gazı alan bir eylem haftası 20 ülkede 30.000 kişiyi bir araya getirdi. “Yerin altında bırak” sloganı, bir araya gelişin sembolü oldu. 15 Mayıs’ta gerçekleşen küresel eylem ve etkinlik gününde, Türkiye’nin dört bir yanından kömür mücadelelerinden gelenler Aliağa da “Kömürden Kurtul Geleceği Kurtar” diyerek seslendiler.
Exxon petrol şirketinin ta 1960larda bile iklim değişikliğinden haberdar olduğu ama hiçbir şey yapmadığı ifşa olduğunda, #ExxonKnew – #ExxonBiliyordu kampanyasını başlattık.
Boru hatları ve kömür tesislerine karşı mücadele yükseliyor
Kanada’da Energy East boru hattı iptal edildiğinde, bu gelişmeyi yerli halklardan paydaşlarımızla birlikte kutladık. Mücadele sonunda gelen iptal sayesinde günde 1,1 milyon varil katran kumulu petrolü yerin dibinde bırakıldı.
Türkiye’de Aliağa’da iki kömürlü termik santral planı iptal edildi. Planı iptal edilen bir diğer termik santral olan İzdemir’e karşı ise mücadele devam ediyor.
İkincisi düzenlenen Halkın İklim Yürüyüşü’nün odağında iklim inkarcısı politikacılar ve Trump vardı. Vaşington’da 200.000 katılımcı yürüyüş için sokaklara indi.
Fosil yakıtlardan yatırımların geri çekilmesi için başlayan kampanya 6 trilyon ABD dolarını aştı. New York Belediyesi, 190 milyar dolar değerindeki emeklilik fonunu fosil yakıtlardan geri çekti ve Sandy kasırgası gibi dev fırtınaların verdiği zarar için önde gelen beş büyük fosil yakıt şirketine karşı tazminat davası açmaya karar verdi.
IPCCC’nin 1,5˚C raporu
Kanada’da, yerli halklar öncülüğündeki hareket, Federal Temyiz Mahkemesi’nin, Kinder Morgan’ın Trans Mountain boru hattı için hükümetin verdiği onayı iptal etmesini sağladı. Yeni Zelanda, kıyıları açığında petrol ve gaz aramaları için tüm yeni ruhsatları yasakladı.
Dünyanın dört bir yanında 250bin kişi İklim için Ses Ver diyerek, hükümetleri ve yerel yönetimleri bir kez daha harekete geçmeleri için çağrıda bulundu.
Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC fosil yakıt üretimini acilen kademeli olarak düşürmemiz gerektiğine dair tehlike çanlarını çaldı.
IPCC ile eş zamanlı olarak Halkın 1,5˚ Dosyası ‘nı yayınlayarak, iklim krizinin topluluklara etkisi ile fosil yakıt mücadelelerini ön plana çıkardık. 300’den fazla grup IPCC raporunu basıp yerel yönetimlerine teslim etti.
Fosilsiz hareketi önemli bir nişan taşını gördü: 1.000’den fazla kurum idarelerindeki $8 trilyon ABD doları varlığı fosil yakıtlardan geri çekti.
Küresel İklim Grevi
Kenya’daki Lamu kömür madeni durduruldu. Brezilya’daki iki eyalet, Paraná ve Santa Catarina, hidrolik çatlatma yasaklarını onayladı. Bu yasak, Kuzey Amerika’daki büyük Marcellus reservinde bulunandan daha fazla gazı yerin dibinde bırakacak. Ülke çapında yerel yönetimlerce geçirilen yasakların sayısı ise 410.
İklim İçin Cumalar hareketini oluşturan gençlerin çağrısına cevap veren 7,6 milyon kişi Küresel İklim Grevi‘nin parçası olarak iklim eylemliliği için grev yaptı. Bu, tarihin gördüğü en büyük iklim mobilizasyonu oldu.
185 ülkede 6.000’den fazla eylem gerçekleşti. Milyonlarca işçiyi temsil eden 73 sendika eylemlere destek verdi. Binlerce işletme, kurum ve web sitesi de katıldı.
Yatırımları Geri Çek hareketi $11 trilyon ABD doları üzerinde varlığın geri çekildiğinin haberini verdi.
Bu 11 dakikalık belgeselde, 350.org kurucuları ve üyeleri ne kadar yol kat etmiş olduğumuzdan ve önümüzdeki gelecekten bahsediyor (Türkçe altyazı otomatik başlamazsa, altyazı ayarlarından seçebilirsiniz)