Avrupa hükümetlerinin son haftalarda kömür rezervlerinin geçici olarak kullanılacağına dair açıklamalarına rağmen, Kömürün Ötesinde Avrupa’nın (Europe Beyond Coal) derlemesine göre, halihazırda emekli olan veya 2030’a kadar kapatılması planlanan Avrupa’daki kömürlü termik santrallerinin sayısı, bu yıl 171’e yükseldi.
Kömür kullanımından vazgeçerken gazı kullanmaya devam eden hükümetler, Rusya’nın Avrupa’ya gaz tedarikini kesme tehdidi nedeniyle, önümüzdeki kış öncesinde ne yazık ki acil durum senaryosuna kömür kullanma seçeneğini ekledi.
Bununla birlikte, kısa vadeli kesintilere yanıt verme amaçlı önlemler haricinde, hiçbir Avrupa ülkesi, mevcut durumdaki 2030 yılına kadar kömürü kullanımdan kaldırma planını değiştirmedi.
Ülkelerin kömürden çıkış planları
Kömürsüz Avrupa ülkeleri: Belçika (2016), İsveç (2020), Portekiz (2021)
2025 yılına kadar kömürden çıkış yapacak Avrupa ülkeleri: Fransa (2023), Birleşik Krallık (2024), Macaristan (2025), İtalya (2025), İrlanda (2025), Avusturya (2023)
2030 yılına kadar aşamalı olarak kömürden çıkacak Avrupa ülkeleri: Kuzey Makedonya (2027) Danimarka (2028), Finlandiya (2029 ortası), Hollanda (2029 sonu), Slovakya (2030), İspanya (2030), Romanya (2030), Yunanistan (2028)
2030’dan sonra kömürden çıkacak Avrupa ülkeleri: Karadağ (2035), Hırvatistan (2033), Bulgaristan (2038-2040), Slovenya (2033), Çekya (2033), Almanya (2038)
Kömürden çıkış kararı almamış ülkeler: Kosova, Bosna Hersek, Polonya, Sırbistan ve Türkiye.
Kömürün Ötesinden Avrupa Kampanya Direktörü Kathrin Gutmann şöyle konuştu:
“Avrupa ülkeleri, enerji tasarrufu önlemleri ve yenilenebilir enerji çözümlerine dair daha önce daha sıkı taahhütlerde bulunmuş olsaydı ve bir fosil yakıttan başka bir fosil yakıt kullanarak uzaklaşmaya çalışmasaydı, kömür santrallerini geçici de olsa yeniden devreye sokma kararları önlenebilirdi.
“Avrupa toplumu, kış gelmeden önce faturalarını azaltmak için hükümet desteğine ihtiyaç duyuyor. Bunun için evlerin yalıtılması ve elektrifikasyonu ile güneş ve rüzgar tarafından üretilen enerjiye ihtiyaç var. Bu, fosil yakıtlara olan talebi kalıcı olarak azaltmanın ve önümüzdeki kışlarda insanlara yardım etmenin en hızlı, en ucuz ve en etkili yolu.”
Kömürün Ötesinde Avrupa Kampanyacısı Duygu Kutluay ise şöyle konuştu:
‘‘Avrupa ülkelerinin 2030 yılına kadar kömürden çıkış hedeflerinde bir değişiklik yok. Hatta, kömürle birlikte gazı da devreden çıkararak tamamen temiz elektrik üretimine geçmeye yönelik hedeflerde de artış görünüyor. Ancak bu ülkelerin hatalı bir şekilde gazı bir ‘geçiş yakıtı’ olarak görmeleri, yenilenebilir kurulumlarının devreye alınmasını ve gerekli altyapı yatırımlarının yapılmasını geciktirdi.
‘‘Türkiye aynı hataya düşmemeli. Acilen enerji tasarrufu ve yenilenebilir kurulumlarını önceliklendirmeli. Kömür ve gaz gibi fosil yakıtlarda ısrar önümüzdeki dönemlerde de tekrarlaması beklenen bu krizlere karşı enerjide dışa bağımlı olan ve derin bir ekonomik krizden geçmekte olan Türkiye’yi, iklim krizinden en çok etkilenecek bölgelerden birinde yer aldığı için çok daha kırılgan hale getirecek.”
Kömür çıkış planlarını uzatan ülkelerden Fransa, bu kış acil durum koruması olarak 647 MW’lık Emile Huchet kömür santralini hazırlıyor, bu da ülkenin 2022 kömür çıkış planının birkaç ay uzayacağı anlamına geliyor. 2020’de son santralini kapatan Avusturya, 246 MW’lık Mellach santralini yedek olarak hazırlıyor. Yunanistan, en baştaki 2028 kömür çıkış planına geri döndü, ancak linyitten elektrik üretimi, Yunanistan’ın ilk beş ayında tüm zamanların en düşük seviyesindeydi.