Geçtiğimiz Aralık ayının sonlarına doğru soğuk bir kış akşamında  ilk kez Birgaon’da ışıklar yanmaya başladığında, hükümet bu yıl Nisan ayında Hindistan’daki her köyün elektriğe kavuşacağını duyurmuştu.  Köy merkezinde güneş enerjisi mikroşebekesinin kurulmasının ve bütün evlere dağıtımının sağlanması sayesinde Birgaon’daki her evde, şimdi elektrik var.

Resmi tanıma göre, evlerin yüzde onluk bir kısmının elektrik ağına ulaşmasıyla “bütün köye” elektrik sağlanmış oluyor. Bu şu anlama geliyor: bütün köylere resmi olarak elektrik dağıtımı yapılırken Jharkhand’daki  hanelerin %42’lik bölümüne henüz elektrik sağlanamadı. Şimdi devlet, eskiden beri genel şebekeye bağlı olan köylerde bile, güneş enerjisi mikroşebekelerinin kurulmasını teşvik eden yeni bir politikaya yöneldi.

Değişime enerji vermek

Birgaon değişiminin kanıtı. Yirmi haneden ve yüz kişilik bir nüfustan oluşan bu küçük kabile köyü,  Jharkhand’in dağlık Gumla Bölgesi’nde yer alıyor. Geçtiğimiz sene, güneş mikroşebekesi kurulan 249 köyden biri. Bu, Deendayal Upadhyay Gram Jyoti Yojana Merkezi’nin  bir parçası olan Jharkhand Yenilenebilir Enerji Ajansı’nın 110 krorelik (Hindistan’da 10 Milyon rupi=1 krore) projesi sayesinde gerçekleşti. Güneş enerjisi sağlayıcısı olarak faaliyet gösteren özel şirket  Azure Power, Gumla ve Hazaribagh ilçelerindeki 11 köyde mikroşebeke inşa etme ve sürdürme ihalesini kazandı.

Birgaon’un  çamurdan yapılmış eski evlerinin ortasından 20 adet fotovoltaik panel güneşte parlıyor. (Fotovoltaik Modüller, güneş ışığı sayesinde üzerine gelen direkt ya da yaygın radyoaktif dalgaları elektriğe çevirirler. Yani güneş ışığından doğrudan elektrik enerjisi elde edilmesine dayalı sistemlerdir.) Güç hatları, pillerin depolandığı kulübeden dışarıya doğru uzanıyor.

Mikroşebekelerin bulunduğu araziyi proje için bağışlayan köylü Srisai Kawar “Basa nehrine giden fil yolundayız ve genelde hasattan önce köye saldırırlar.” diyor. Her evde üç adet LED ampul ve iki adet güç soketi bulunuyor ve bunun yanı sıra birkaç sokak lambası köyün ortak noktalarında yer alıyor. Srisai Kawar “Işığa kavuştuğumuzdan beri hiç fil saldırısına uğramadık.” diye ekliyor.

Elektriğin gelmesiyle birlikte köydeki çocukların da hayatı değişti. Köy ilkokulundaki 25 çocuğun çoğu için elektriğin gelmesi köyün tek televizyonunda film izleyebilecekleri anlamına geliyor. Daha 6. sınıf öğrencisi olan Dahari Kawal ise gündüzü diğer ev işlerine ayırarak gece ders çalışabiliyor. Eğitimine kendi köyünden 5 km uzakta olan daha büyük bir köyde devam etmeyi umuyor. “Öğretmen olmak istiyorum” diyor.

Köylüler elektriğe ücret ödemeden ulaşabilirken 200-300 rupilik bir gazyağından tasarruf yapıyorlar. Köylülerin aylık 30 rubilik nominal tarife ödemeyi de kabul ettikleri görülüyor.

Tek Yol

Azure Power’ın başkan yardımcısı Bikash Kumar, Ranchi’den 200 km’lik bir yolculuğun ardından Birgaon’a ilk ulaştığı zaman, yolculuğun son dönemeci karşısında dehşete kapılmıştı. “Şebekenin parçalarını bu engebeli yol üzerinden nasıl çekeceğimizden emin değildim” diyor. Şirket, başka bir proje köyü olan Hisir’e ulaşmak için de  gür ormanlar ve üç nehir boyunca beş kilometrelik bir yol inşa etmek zorunda kalmıştı. “Bu tür köylerde normal (geleneksel) iletim hatlarına ulaşmak neredeyse imkansız olurdu. Bu durumda mikroşebekeler bu köylere elektrik götürmenin tek yoludur. ” diyor.

JREDA’nın yöneticisi Niranjan Kumar’ın ise daha da büyük planları var. Kumar “Bir ay içinde yeni bir güneş mikroşebeke politikamızı açıklıyoruz. İnsanlar kalite ve 7/24 elektrik istiyorlar. Bir mikroşebeke bunu sağlayabilecekse bunun için para ödemeye de istekliler.” diyor. 10 köyün, her bir güneş mikrogridi için 10 rubiye kadar ödeme yaparak küçük işletmelere enerji vereceği pilot projeden bahsediyor: pirinç işleme makinelerisi, yağ çıkarıcılar, buğday değirmenleri ve kümes hayvanı çiftlikleri.

Elektriğin sağlandığı başka bir köy olan Galu’dan Gabriel Pujur “Her ne kadar hükümet bütün köylerde elektrik olduğun söylese de, işin aslı bu değil.” diyor. Pujur hükümetin elektriğin sağlandığı köyler listesinde yer alan Pakartoli’ye de değiniyor. Hükümetin resmi verilerine göre köydeki 114 haneden yalnızca 21’i hükümetin sağladığı elektrikten faydalanabiliyor.

Kaynak: Priscilla Jabaraj, The Hindu