Türkiye’deki yerel çevre mücadelelerinin en önemli ayaklarından birini hukuki mücadeleler oluşturuyor. Dünya’da da, çevre ve doğa koruma alanında yurttaşların ve sivil toplum kuruluşlarının itirazlarını en çok dillendirdiği alanların başında da hukuki mücadeleler geliyor. Çevre sorunlarının çok yönlülüğü, etkilerinin uzun süreli olması ve sonuçlarının tamamen ortadan kaldırılamamasının yanı sıra, başta ekonomi ve sağlık hakları alanında olmak üzere bir çok hak alanında ihlallere sebep olması, hukuki mücadelelerin önemini daha da artırıyor.
Diğer hukuk alanlarına göre göreceli olarak daha genç bir hukuk alanı olmasına rağmen “Çevre Hukuku”, yurttaşların temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşam hakkını korumak için devletlerin ve uluslararası toplumların sorumluluklarına ve hükümlülüklerine dair sınırları çizmektedir.
Çevre hukuku alanındaki uluslararası gelişmeler ve mahkeme kararları ile oluşan yeni normlar ve ihtiyaçlar, Türkiye’deki ekoloji ve çevre mücadelelerine dair de önemli öğrenme ve deneyimleri ortaya koymaktadır. Küresel İklim Değişikliği Yükümlülükleri Hakkında Oslo İlkeleri ve İklim Adaleti Mücadelesinde Uluslararası ve Yabancı Mahkeme Kararları adlı çalışma, çevre hukuku alanında uluslararası gelişmeleri Türkiye toplumu ile paylaşmak için hazırlandı.
Çalışma, çağımızın en ciddi sorunlarının başında gelen iklim değişikliğinin küresel boyutu hakkında önemli bir hukuki belge olan Küresel İklim Değişikliği Yükümlülükleri Hakkında Oslo İlkeleri’nin çevirisi ile başlamaktadır. Bu ilkeler, çevre hukuku, insan hakları hukuku ve diğer hukuk dalları açısından uluslararası hukuk ilkeleri göz önünde bulundurularak, sorunun küresel hukuk boyutunu ortaya koymaktadır.
Araştırma’da aynı zamanda, uluslararası ve yabancı mahkemelerin örnek çevre hukuku kararları da Türkçeye kazandırılmıştır. Urgenda Derneği ve Diğerleri/Hollanda Davası, Andre Brun/Fransa Davası, Fadeyeva/Rusya Davası, Gray/Planlama Davası/Avustralya ve Cockerill/Wallon Eyaleti Davası/Belçika, Almanya Çevre ve Doğa Koruma Davası, Greenpeace Avustralya Davası ve Client Earth tarafından yürütülen İngiltere Çevre, Gıda ve Bayındırlık Bakanlığı Davası kararları Türkçeye kazandırılarak, Türkiye’deki çevre hukukunun gelişmesine katkı sunmak amaçlanmaktadır.
Türkçe’ye kazandırılan bu dava kararları, iklim değişikliği ve devletlerin yükümlülüğü, biyoçeşitlilik ve gıda egemenliği, çevre sorunları yüzünden yerinden edilme, hava kirliği, şeffaflık ve demokratik haklar gibi alanlarda uluslararası alanda verilen farklı kararlara dair geniş bir çerçeveyi ortaya koymaktadır.
Çevre sorunlarının çok yönlülüğünü ve disiplinler arası incelemenin önemini ortaya koyan bu davalar, Türkiye’deki çevre hukukuna dair tartışmalara ayna tutacak yaklaşımlar içermektedir.
Çalışmanın elektronik yayın formatı iklimadaleti.org sitesinde yayınlanmaktadır. Yayına erişmek için http://bit.ly/2kVWx5k