Bu makale, Fosil Parası serisindeki beşinci (ve sonuncu) makale. Bu makale serisi, küresel finans sisteminin iklim krizini nasıl desteklediğini ve derinleştirdiğini ele alıyor. İlk makaleyi burada, ikincisini burada, üçüncüsünü burada, dördüncüsünü de burada bulabilirsiniz. Makalenin orijinaline ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.

Hava boğucu ve keskin bir koku var. Fosil para hattı hala faal, yanıcı maddeleri etrafınızda her yerden akıyor. Tek başınıza ona doğru koşuyorsunuz ve tüm gücünüzle durdurmaya çalışıyorsunuz. İçine toprak doldurmaya çalışıyorsunuz, üzerini kayalarla örtmeyi deniyorsunuz… Her şeyi deniyorsunuz, ama hepsi boşuna. Tek başınasınız ve yanan madde akmaya devam ediyor. Onu durdurmayacağınızı anlayınca yüreğiniz acıyor. Her şey sona ermiş gibi duruyor.

Sonra bir çatırtı işitiyorsunuz. Bu ses fosil parası hattından geliyor! Akması durmuş!

Nasıl? Demek bu para hattının akması DURABİLİYORMUŞ! Ama daha bir dakika önce bu imkansız gibiydi! Etrafınızdaki tepelere bakınca, gördüğünüz şey nefesinizi kesiyor. Ovalardan, her bir yandan gelen binlerce insan bir araya geliyor. Çoğaldıkça ve bir araya gelmenin gücünü kullandıkça, para hattına giren paranın akışını durduruyorlar. Müşterek dertler etrafında bir araya gelmenin, hep birlikte olmanın kuvvetiyle başka bir şeye dönüşüyorsunuz. Bir arada olmanın kolektif gücüyle fosil para hattı yenik düşüyor ve çatlak topraktan yeryüzü yeniden filizleniyor.

350 hareketi başlangıcından bu yana yaşanabilir bir yeryüzü için fosil yakıt endüstrisinin sonlanabilmesi için para hattını kilit bir konu olarak ele aldı. Ne de olsa konu oldukça basit: İklimi mahveden yakıtları (kömür, petrol ve gaz) kazıp topraktan çıkaramazlarsa onları yakamazlar.

Geldiğimiz yol

Gözlerimizi fosil yakıtların finansmanından hiç ayırmadık. Bu nedenle, üniversite fonlarından dünyanın en büyük bankalarına kadar her yerde fosil yakıtlara yapılan yatırımların geri çekilmesi için mücadele ettik. Büyüklükleri ne olursa olsun, finansal kurumlar tarihsel akışın doğru yanında yer almak istiyorlarsa, fosil yakıtlara sağladıkları para akışını şu an kesmeleri gerekiyor.

Bireylerin tek tek çabalarının ötesinde bir arada olmanın gücünün para hattının kapanmasına etkisi inkar edilemez. 350, 2012’de fosil yakıtlara akan parayı durdurmak için ‘Hesabını Yap’ (Do the Math) turunu başlattığında, bu önemli adıma destek veren grup sayısı bir avuçtu. Ama 2014’de, Fosilsiz kampanyası tüm hızıyla devam ederken, yaklaşık 200 kurum 52 milyar dolara kadar yatırımlarını fosil yakıtlarından çekme taahhüdünde bulunmuştu.

Sekiz yıl sonra, şu an durum nasıl? Neredeyse 40 TRİLYON ABD Dolarını yöneten yaklaşık 1.500 kurum yatırımlarını fosil yakıtlardan çekme taahhüdünde bulundu. Ve fosil yakıt projelerini finanse etmemeye karar veren finans kurumlarının sayısı gün geçtikçe artıyor. Örneğin La Banque Postale (neredeyse bir trilyon dolarlık varlığı yöneten bir Fransız bankası) geçtiğimiz günlerde petrol ve gaz alanlarında faaliyetlerini artıran tüm şirketlere verdikleri desteği sona erdiren yeni politikalarını duyurdu. Bu banka 2030 yılında petrol ve gaz faaliyetleri ile ilişkisini tamamen kesecek. Bu konuda kayda değer adımlar atan diğer bankalar arasında Nordea, Intesa SanPaolo ve Credit Agricole yer alıyor..

İşte bir arada olmanın gücü bunu başarabiliyor. Fosil para hattını işte bu şekilde durduruyoruz.

Keystone XL

“Bu proje durdurulamaz” duygusunu biliyoruz. “Bu proje çok büyük”, “fosil endüstrisi çok güçlü” o yüzden ne yapabiliriz ki? Neyse ki, yapabileceğimiz ÇOK ŞEY var. Şimdi “Yenilmez” bir boru hattından ve bir arada olmanın gücünün bunu nasıl yendiğinden bahsedelim.

Keystone XL, Kanada’dan Teksas kıyılarına kadar Kuzey Amerika boyunca yol alacak dev bir boru hatları sistemiydi. Eğer bu proje inşa edilmiş olsaydı, dünyadaki en kirli fosil yakıtlardan biri olan Alberta katranlı kumlarının çıkarılmasını hızlandıracaktı. Ama daha inşa edilmedi. Ve edilemeyecek de.

Süreç içerisinde bir noktada, Keystone XL kaçınılmaz bir şekilde yapılacak gibi görünüyordu. Aslında o kadar kaçınılmaz gözüküyordu ki, sistemin bazı bölümleri faal hale bile geçti. Ama sonunda kaçınılmaz olan şey zaferdi. Yol zor ve uzundu, ama aslında olağanüstü bir şey içermiyordu. Formül bir arada olmanın gücüydü.

Bu muazzam kampanyanın merkezinde yerli halkların mücadelesi yer alıyordu. ABD ve Kanada’daki cesur yerli halklar ve İlk Milletler(First Nations), boru hattını yapmak isteyenlere yıllarca karşı durdu ve TransCanada (boru hattını inşa etmekte olan şirket) projeyi rafa kaldırdığını açıklayana kadar pes etmedi. ABD’de ve dünyada on binlerce yaşam savunucusu da mücadele edenlere çok önemli bir destek verdi, boru hattına verdikleri desteği kesmeleri için finansal kurumlara baskı yaptı.

Örneğin 2018 yılında İsviçre’de 7.000’den fazla insan harekete geçip Credit Suisse ve İsviçre Merkez Bankası’ndan bu projedeki yatırımlarını geri çekmesini istedi. 2017’de DefundKXL eylem haftasında da aynı talep yükseltildi. Tüm bunların sağladığı zaferler nihai zafer elde edilinceye kadar projenin altını oymaya yardımcı oldu..

#KeystoneXL’i Durdurmak  İçin Yürüyüş. 6 Ağustos 2017, Pazar günü, Nebraska Eyalet Hükümet Binası önünde 600’den fazla kişi Keystone XL boru hattına karşı yürüdü. Fotoğraf: Juliana BrownEyes-Clifford

Önümüzdeki yol

 

Keystone XL büyük bir zaferdi, ancak öncesindeki çok sayıdaki küçük zaferin sayesinde gerçekleşti. İşte günlük hayatımızda odaklanmamız gereken bu küçük zaferler. Ve her gün umut belirtileri görüyoruz. Dünyanın dört bir yanında yaşam savunucuları bir arada durarak, sebat ederek bir zamanlar imkansız görünen hedefi berraklaştırıyor: Finans kurumları paralarını fosil yakıtlardan çekmeye başlıyor.

Örneğin Uganda, Tanzanya, Kenya, Fransa ve Almanya’daki yaşam savunucularını ele alalım. Hepsi birlikte çalışarak 20’den fazla bankayı ve sigorta şirketini Doğu Afrika Ham Petrol Boru Hattı’ndan (EACOP) çekilmeye zorladılar. EACOP, Fransız Total şirketi ile China National Offshore Oil Company tarafından inşa ediliyor; giderek daha fazla banka yüzlerine kapıyı kapattıkça üzerlerindeki baskı artıyor. Eğer gereken parayı bulamazlarsa boru hattını inşa edemezler. Boru hattı yoksa, iklimimizi mahvedecek petrol de yok.

Veya Endonezya ve Japonya’da (kömüre oldukça bağımlı olan iki ülke) yaptıklarımıza bakın. Buralarda 350.org ile ortakları, BNI ve SMBC gibi bankalara kendi başlarına yapmayacakları bir şeyi yapmaları için baskı yapıyor: iklim krizi konusunda somut adımlar atmak. BRI (Endonezya) gibi başka bankalar zaten bu konuda ilk adımı attılar.

İşte siz burada devreye giriyorsunuz. İmkansızı başarmak için herkesin desteğine ihtiyacımız var. Paralarını fosil yakıtlardan uzaklaştıran kurum sayısının artmasına ihtiyacımız var; bunun da daha hızlı gerçekleşmesine ihtiyacımız var, çünkü çok yavaş kazanmak, hiç kazanmamakla aynı şey. Zor olacak ama başaracağız.

Şimdi sıra sizde.. para hattını durdurmamıza yardım edebilir misiniz?