“BIST 30 Firmalarının Görünümü” isimli raporumuzun 2023 verileri, şirketlerin iklim krizi ile mücadelede henüz gerekli seviyeye ulaşamadığını gösteriyor.
Raporda, BIST 30 içinde yer alan bankacılık harici 26 şirketin iklim değişikliğine yaklaşımı, fosil yakıt etkileşimi, “Net Sıfır” ve “Karbon Nötr” hedef tarihleri, temiz enerji yatırımları, enerji verimliliği uygulamaları, ESG derecelendirmeleri gibi beş kriterde değerlendirildi. Bu değerlendirme sonucunda, geçen yıla göre ESG ve CDP* puanlarında iyileşme görülse de, Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin 2053 Net Sıfır Hedefi’ne ulaşma yolunda istenilen adımları atmamaları endişe yaratmaktadır.
Tablodan da görüleceği üzere 2022’ye kıyasla BIST 30 Endeksi içindeki yüksek ve ciddi yüksek riskli şirket oranında bir düşüş yaşanmış olsa da karbon emisyonları konusunda şirketlerin aynı performansı ortaya koyamadıkları görülmektedir. 10 şirketin 2022 yılına göre K-1 emisyonları artarken sadece 7 şirketin emisyonları azalmıştır. 9 şirket ise emisyonlarını raporlamamıştır.
Bir diğer önemli nokta ise, 26 şirketten 16’sının 2053 net-sıfır hedefi için herhangi bir tarih belirlemediği ve 15 şirketin karbon-nötr olma yolunda bir hedef tarih paylaşmadığıdır. Bu durum, şirketlerin net-sıfır emisyon hedefleri konusunda belirgin bir plana sahip olmadıklarını işaret etmektedir.
Raporda incelenen bir diğer konu da şirketlerin “Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması” kapsamında yaptıkları hazırlık ve çalışmalardır. Zira Türkiye’nin AB’ye olan ciddi ihracat hacmi göz önüne alındığında, SKDM uygulamasından en çok etkilenecek ülkelerden biri olması beklenmektedir. Bu bağlamda, raporda incelenen 26 şirketten 9’unun SKDM kapsamında herhangi bir faaliyeti bulunmadığı görülmüştür. Diğer 16 şirketin ise takip etmekten, etki analizleri yapmaya ve fizibilitelerine karbon fiyatı dahil etmeye uzanan geniş bir kapsamda SKDM’ye hazırlandıkları dikkat çekmiştir.
BİST 30 şirketlerine yönelik çağrımız, sadece kendi sektörlerinde değil, aynı zamanda diğer şirketlere de örnek olacak ve liderlik edecek adımları atarak, Türkiye’nin 2053 hedefine ulaşabilmesi için gerekli sorumlulukları yerine getirmeleridir.